Author: Marcel van den Bosch Date: 12-oct-2013
Er bestaan veel verschillende ideeën over wat nu precies een business analist of informatieanalist is. In mijn blogreeks (genaamd: BIA Bootcamp) ga ik steeds een onderwerp aanstippen binnen het BIA-vakgebied (business-/information analysis).
Dit artikel gaat over de verschillen tussen een business analist en informatieanalist, de krachtvelden en hoe beide functies worden uitgezet door organisaties.
Wat is een business-analist?
Tijdens mijn studie heb ik ooit geleerd dat het bepalen van doel, inrichting en strategie van een organisatie de verantwoordelijkheid is van het management, ondersteund door een business-analist.
Wikipedia geeft een bredere definitie: ‘A Business Analyst (BA) is someone who analyzes the existing or ideal organization and design of systems, including businesses, departments, and organizations. BAs also assess business models and their integration with technology.’ Het IIBA omschrijft de rol als volgt ‘[…] liaison among stakeholders in order to understand the structure, policies, and operations of an organization, and to recommend solutions that enable the organization to achieve its goals’
Om het geheel nog iets ingewikkelder te maken: De Nederlandse requirements expert, Nicole de Swart, geeft zelfs aan in haar boek dat een Business Analist een rol is binnen Requirements Engineering. Ze merkt hierbij op dat in Amerika deze benaming vaker voorkomt en dat in Nederland informatieanalist als naam breed geaccepteerd is.
Met deze omschrijvingen kunnen we een hoop kanten op. Hoewel er verschillen in zitten, zien we gelukkig wel de volgende overlappende activiteiten van een business-analist:
• Hij analyseert de inrichting en structuur van organisaties (en hun onderliggende bedrijfsprocessen);
• Hij kijkt naar de huidige situatie en presenteert oplossingen om organisaties hun doelen te laten bereiken;
• Hij heeft een rol als bemiddelaar tussen stakeholders (waaronder het management);
Afhankelijk van de branche/sector, kan het accent van de rol ook nog op andere zaken liggen. Zo worden bijvoorbeeld in de financiële sector business-analisten nog wel eens geconfronteerd met een component van fiscale regelgeving. Ook wil men nog wel eens de rol verwarren met controller of met business intelligence specialist, vanwege het zware rapportage gedeelte. Dit terwijl in de software sector een business-analist juist erg veel met (informatie)technologie en projectmanagement te maken heeft.
Wat is een informatieanalist?
In essentie richt de informatieanalist zich op het vooronderzoek in een verandertraject. Binnen een project stelt hij het doel en de oplossing vast, waarbij rekening gehouden moet worden met de randvoorwaarden (technische haalbaarheid, kosten, architectuur principes, e.d.). Hij bevindt zich tussen de business en IT, tussen problemen en oplossingen.
Het resultaat van het werk van een informatieanalist is het in kaart brengen van de informatiebehoefte van betrokkenen. Dat is meestal in de vorm van ‘requirements’, wat behoefte of eisen betekend.
Hiermee kan vervolgens een functioneel ontwerp worden gemaakt, wat de basis is voor een te ontwikkelen softwaresysteem. Maar, hiermee kan ook een pakketselectie voor een kant-en-klaar softwarepakket worden gestart.
Bij sommige technologie-georiënteerde organisaties, wil men de informatieanalist ook nog wel eens als ‘developer-light’ beschouwen. De rol bevat dan ook een deel softwareontwikkelingsactiviteiten, zoals het maken van formulieren, database query’s en documenttemplates.
Verschil en nuance
Al met al lijkt er een stuk overlap tussen beide rollen te zitten, maar er zijn wel degelijk verschillen.
Over het algemeen kan worden gesteld dat de business-analist eerder in de ‘keten van verandering’ zit dan de informatieanalist. Immers, voordat de informatieanalist begint met zijn werk moet er al besloten zijn om ‘iets’ te veranderen in het bedrijfsproces.
De informatieanalist is er om bovenwater te halen wat nu het exacte wensenlijstje is van de betrokken personen binnen de organisatie, zodat vervolgens IT specialisten weten wat ze moeten ontwerpen, bouwen of aanschaffen.
De overlap zit hem in het stuk rondom probleem- en veranderingsanalyse. Beide analisten kijken immers naar bedrijfsprocessen en welke knelpunten + oplossingen hiervoor gebruikt kunnen worden.
Positionering in consultancy aanvragen en vacatures
Helaas komt het nog wel eens voor dat organisaties het verkeerde ‘label’ plakken op de functie en het een en ander verwisselen. Dit is erg vervelend bij de voorbereiding op een intake of sollicitatie.
Een handigheidje hierbij is het verschil tussen domeinkennis (dat is: kennis van het soort bedrijf of de bedrijfstak) en kennis van methoden/technieken.
Een voorbeeld:
Wanneer een aanvraag de criteria: ‘minimaal 5 jaar recente ervaring in zorginstellingen’ bevat, zal het waarschijnlijk om een business-analist achtige rol gaan.
Als de aanvraag de criteria bevat: ‘minimaal 5 jaar ervaring met het in kaart brengen van eisen en wensen van stakeholder, het opstellen van projectdefinities’, zal de nadruk liggen op informatieanalist achtige werkzaamheden.
Het navragen van de ‘aanspreekpunten’ tijdens een gesprek, geeft ook altijd een duidelijk beeld van de rol. Immers, de relatie tussen een business-analist en de belangrijkste business stakeholders is een stuk directer dan bij de informatieanalist. Bij deze laatste zit er vaak een aanvullende schakel tussen, zoals bijvoorbeeld een business-analist.